بخشی از رهنمودهای عارف کبیر، آیه الله العظمی بهجت ره
قطعا یکی از مسائلی که در روزمرگی زندگی اخلاقی ما بخش مهمی را به خود اختصاص می دهد، نماز است. همه می دانیم که جایگاه نماز به منزله ستونی است برای دین.
به تعبیر دیگر،ادامی که نماز به قوت و استحکام خود باقی است، خیمه و ستون دین ما نیز پابرجاست و هر چه این ستون محکم ر و استوارتر، تدین و بندگی بیشتر و محکمتر.
با همه این اوصاف، نکته مهم و حیاتی، این است که چگونه در نماز، حضور قلب، داشته باشیم. در این باره از بزرگان، سخنان بسیاری نقل شده که آن چه در مقابل شماست، بخشی از رهنمودهای عارف کبیر، آیه الله العظمی بهجت فومنی است.
آقاى غرویان باز مى نگارد:
از محضر ایشان سؤ ال شد: حاج آقا، عمرمان گذشت و دارد مى گذرد امّاهنوز لذتى از عبادت و به خصوص نمازمان احساس نكرده ایم ، به نظر شما چه باید بكنیم كه ما نیز اقلاًّ اندكى از آنچه را كه ائمه و پیشوایان معصوم علیهم السّلام فرموده اند، بچشیم ؟
معظّم له در حالى كه سر را تكان مى داد فرمود: آقا، عام البلوى است ! این دردى است كه همه گرفتاریم !
گفته شد: آقا، به هر حال مراتب دارد و مساءله نسبى است ، بعضى همچون شما مراتب عالى دارید و ماها هیچى نداریم ، ماها چه باید بكنیم ؟
باز در جواب فرمود: شاید من مرتبه شما را تمنّا كنم .
عرض شد: حاج آقا مساءله تعارف در كار نیست و یك واقعیتى است .
باز ایشان در جواب با فروتنى و تواضع خاصّى فرمودند كه : عَمَّتُك مِثْلُك ! و مرادشان از این ضرب المثل این بود كه من هم مثل شما هستم .
در هر صورت، پس از چند بار اصرار فرمودند:
این احساس لذّت در نماز یك سرى مقدمات خارج از نماز دارد، و یك سرى مقدمات در خود نماز.
آنچه پیش از نماز و در خارج از نماز باید مورد ملاحظه باشد و عمل شود این است كه :انسان گناه نكند و قلب را سیاه و دل را تیره نكند، و معصیت ، روح را مكدّر مى كند و نورانیت دل را مى برد.
و در هنگام خود نماز نیز انسان باید زنجیر و سیمى دور خود بكشد تا غیر خدا داخل نشود، یعنى فكرش را از غیر خدا منصرف كند و توجّهش به غیر خدا مشغول نشود. و اگر به طور غیر اختیارى توجّهش به جایى منصرف شد، به محض التفات پیدا كردن باید قلبش را از غیر خدا منصرف كند.(1)
آقاى قدس یكى از شاگردان آیت الله بهجت نیز مى گوید: ((روزى از آقا پرسیدم : آقا، چه كار بكنم در نمازم حضور قلب بیشتر داشته باشم ؟.
آقا ابتدا سر به پایین افكند سپس سرش را بلند كرد و فرمود: روغن چراغ كم است .
من به نظر خودم از این جمله این معنى را فهمیدم كه یعنى معرفت كم است و ایمان قلبى و باطنى ضعیف است ، و گرنه ممكن نیست با شناخت كافى ، قلب حاضر نباشد.))
آیت الله محمّد حسن احمدى فقیه یزدى نیز مى گوید: ((گاهى از آقا سؤ ال مى كردند: چه كنیم در نماز، حضور قلب داشته باشیم ؟ و ایشان دستورالعملهایى مى فرمودند، یكى از آنها این بود كه مى فرمود: ((وقتى وارد نماز مى شوید هنگام خواندن حمد و سوره به معناى آن توجه كنید تا ارتباط حفظ شود.))
استاد خسروشاهى نیز مى گوید: ((روزى از آیت الله بهجت سؤ ال شد: در هنگام نماز چگونه مى توانیم حضور قلب را در خودمان به وجود بیاوریم ؟ فرمودند: یكى از عوامل حضور قلب این است كه در تمام بیست و چهار ساعت باید حواسّ (باصره ، سامعه و ...) خود را كنترل كنیم ؛ زیرا براى تحصیل حضور قلب باید مقدماتى را فراهم كرد، باید در طول روز گوش ، چشم و همچنین سایر اعضا و جوارح خود را كنترل كنیم . و این یكى از عوامل تحصیل حضور قلب مى باشد)).
در جاى دیگر شخص دیگرى از محضرشان مى پرسد: براى اینكه در انجام فرمان الهى مخصوصاً نماز با خشوع باشیم چه كنیم ؟
و ایشان در جواب مى فرماید: ((در اوّل نماز، توسل حقیقى به امام زمان - عجل الله تعالى - فرجه كنید، و عمل را با تمامیّت مطلقه انجام بدهید.))(2)
همچنین شخص دیگر مى پرسد: ((براى حضور قلب در نماز و تمركز فكر چه باید كرد))؟
و ایشان مرقوم مى فرماید: ((بسمه تعالى ، در آنى كه متوجّه شدید، اختیاراً منصرف نشوید.))(3)
پی نوشتها:
1- همان ، ص 69 و 70.
2- سید مهدى ساعى ، به سوى محبوب ، ص 52.
3- همان ، ص 57.
فیضی از ورای سکوت.
نظرات شما عزیزان:
آمار
وبسایت:
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
